دربارهی کتاب
طرح سؤال در بخشهايي از کتاب قصهگو بسيار حساستر و هوشمندانهتر از بسياري پاسخهاي مربوط به آن است. در اين کتاب يوسا در مراحل مختلف سؤالاتي را طرح ميکند که در بدنهي غالباً بيمار کشورهاي جهان سوم مطرحاند. بدنهي اين کشورها اکثراً دچار بيماريهاي مشابهي هستند. فرمانروايان خودکامه و بيفرهنگ که در هر حال نگران مطامع خود هستند و با دستاويز قرار دادن بهانههايي از هيچ جنايتي دست برنميدارند. پيش گرفتن اينگونه سياستها باعث ايجاد نوعي لختي و فساد در جامعه ميشود که يوسا در قصهگو بهخوبي از توصيف آن برآمده است.
بخشهايي از کتاب از اعتقادات و در حقيقت از اعتقادات خرافي اقوام ساکن در کنارههاي رودخانهي آمازون و نفوذ اين خرافات تا مغز استخوان بوميان حکايت دارد و بهنظر ميرسد اين نفوذ اگر هم مستقيماً از طرف ايادي حکومت مورد حمايت نباشد، چندان هم به مذاق آنها بدطعم نميآيد. به هر اندازه بوميان و اهالي سرگرم و غرقه در خرافات بمانند به همان اندازه حکومت نيز از پاسخگويي به سؤالها و مؤاخذهها در امان خواهد ماند. شياطين کوچک و بزرگ در سناريوهاي مطرح در کتاب به عنوان دشمن، با جشن گرفتنها و تف انداختنها به يکديگر نقش بزرگ و در عينحال کمهزينهاي در پاسخ به بدبختيهاي بوميان ايفا ميکنند. يوسا مسائل بيشماري را که در جامعهي پرو وجود دارد مطرح ميکند. او تلاش خود را در راهيابي به پاسخ مقتضي کرده است، اما از آنجايي که راهحلها به اندازهي سؤالات نيستند، هميشه بخشي از سؤالات و گاهي همهي آنها بيپاسخ ميماند.
قطع درختان جنگلي توسط مقاطعهکاراني که مورد حمايت بعضي مقامات دولتياند، باعث ميشود بوميان که صاحبان اصلي مناطق جنگلياند، نه بدانند که آنها از کجا آمدهاند و نه حق پرسوجوي آن را داشته باشند و بر اين روال هر روز مجبور به عقبنشيني به بخشهاي مياني جنگل باشند. سلاحهايي که در اختيار افراد خاصي از جنگلنشينان قرار ميگيرد فضاي جنگل را هر روز بيشتر از روز پيش از پرندهها و چرندهها تهي کرده و حتا نسل ماهيها را توي رودخانهها تهديد ميکند.
کشت و توزيع مواد مخدر امنيت مردم را در جامعهي پرو در برابر خطري جدي قرار داده است؛ دست داشتن مقامات بانفوذ در اين دادوستدها و فقر طبقاتييي که علت عمدهي کشيده شدنشان در اين تجارت پرسود براي بانفوذها و وابستگان و فقر و فلاکت براي عاملين آن است، جامعهي پرو را بيش از پيش دچار درماندگي کرده است.
در سالهاي اخير بدبختي تازهاي نيز دامنگير جنگلنشينان شده و آن کشف منابعي از قبيل نفت و… است که تنها تبعات منفي آن گريبانگير ساکنين و حاشيهنشينان جنگل ميشود. تمام سود حاصل از فروش نفت و مشتقات آن تنها موجب افزايش روزافزون قدرت مقامات خودکامهي پرو شده است.
برندهي نوبل سال 2011 در اين کتاب به مسائل بيشمار ديگري رجوع ميکند که خود از اين اجمال فراتر رفته و مستلزم تحليل گوياتر و جامعتري است.