دربارهی کتاب
«حقوق هستهاي» کتاب ديگري است که انتشارات دنياي اقتصاد هفته آينده منتشر خواهد کرد. اين کتاب را پنج تن از کارشناسان آژانس بينالمللي انرژي اتمي (کارلتون اشتويبر، آلک بائر، نوربرت پلزر، وولفارم تانهوزر) نوشتهاند، نيلوفر قديري ترجمهاش کرده و پس از بازبيني علمي توسط عزيز شاهمحمدي کارشناس ارشد حقوق بينالملل، چاپ شده است.
در مقدمه اين کتاب، مخاطبانش اينگونه احصا شدهاند: « مخاطب اوليه اين کتاب قرار است افرادي درکشورهايي باشند که چارچوب کمتر توسعه يافته قانون هستهاي دارند و در توسعه قوانين جديد هستهاي فعاليت دارند. مخاطبان بعدي، افرادي درکشورهايي هستند که به بازبيني و تقويت قوانين موجود علاقمند هستند، يا افرادي که علاقمند به اضافه کردن قوانين جديد به حوزه فني هستند. همچنين اين کتاب مورد استفاده دولتهايي قرار ميگيرد که خواستار سازگاري قوانين مليشان با پيمانهاي بينالمللي در حوزه هستهاي هستند. حتي کشورهايي با ساختار حقوقي کمتر توسعه يافته هم ممکن است به استفاده از اين کتابچه علاقه نشان دهند. همچنين اين کتاب براي تدريس حقوق هستهاي در نهادهاي آکادميک و برنامههاي کمک فني آژانس و ديگر نهادهاي مرتبط ملي و بينالمللي مفيد است.»
اين کتابچه تلاش دارد تا ويژگي و چارچوب کلي قانون هستهاي و روندي را توضيح دهد که طي آن اين قانون تدوين و اجرا ميشود. همچنين اين کتابچه مروري مختصر دارد بر تعدادي از حوزههاي مربوط به استفاده از مواد يا تکنيکهاي هستهاي. اين تلاش با هدف شناسايي اصول و مفاهيم اصلي و مهم براي نظارت مؤثر بر فعاليت هستهاي انجام شده است.
يکي از ويژگيهاي مهم اين کتابچه اشاره آن به استانداردهاي فني و راهنماييهايي است که آژانس ارائه کرده است. اين اسناد منبعي مهم براي تدوين کنندگان قانون ومقامات نظارتي در آماده سازي و اجراي قوانين هستهاي است. اين اسناد بازتابي است از موقعيت و جايگاه آژانس در ايجاد نوعي اجماع کارشناسي درمسائل فني و مديريت در قانون هستهاي است.
پيام اصلي اين کتابچه اين است که هيچ الگوي قطعي و واحدي براي چگونگي تدوين قانون انرژي هستهاي يا چارچوب نهادي که بتواند قانون ملي هستهاي را اجرا کند وجود ندارد. اميد است که اين کتابچه به هماهنگي مطلوب قوانين ملي هستهاي کمک کند. اين هماهنگي، روندي است که با تدوين يا بازبيني پيمانهاي بينالمللي درحوزههاي مختلف، قوت و اهميت بيشتري يافته است. اين کتابچه، دامنهاي از فعاليتهاي صلحآميز هستهاي که توسط کشورهاي عضو آژانس انجام ميشود را در بر ميگيرد
محمد البرادعي، مدير کل پيشين آزانس بين المللي انرژي اتمي در ديباچه اين کتاب تاکيد مي کند براي اينکه کمک هاي آژانس در تدوين قوانين جديد هسته اي و بازبيني قوانين و مقررات واقعا موثر باشد، بايد کشورها خودشان نوعي ارزيابي از خود داشته باشند تا اطمينان حاصل کنند که در تدوين قوانين جديد حاکم بر فعاليت هاي هسته اي و بازبيني قوانين موجود،زيرساخت هاي حقوق ملي هسته ايشان مطابق با تعهدات بين الملل است.
البرادعي مخاطب اين کتابچه را نه تنها قانونگذاران، بلکه مقامات دولتي، کارشناسان فني، وکلا، ديپلماتها و کاربران فنآوري هستهاي و همچنين رسانه ها و عموم مردم مي داند تا به کمک آن الزامات اوليه و اساسي براي يک زيرساخت کافي و کامل حقوق بين الملل را درک کنند.