مؤسسه‌ی‌انتشارات‌آگاه

ـــ

تعالی به راه کج

ــــ

شر شکلی از تعالی است، حتی اگر، از دیدگاه خیر، تعالی‌ای باشد که به راه کج رفته باشد. شاید این تنها شکلی از تعالی باشد که در جهان پسامذهبی باقی مانده است. چیز بیش‌تری درباره‌ی گروه هم‌سرایانِ میزبانان آسمانی نمی‌دانیم، اما درباره‌ی آوشویتس می‌دانیم. شاید همه‌ی آن چیزی که اکنون از خداوند باقی مانده است این ردِ منفی باشد که شرارت خوانده می‌شود، همان‌طور که همه‌ی آن‌چه از برخی سمفونی‌های بزرگ مانده سکوت است که بر هوا نقش می‌بندد، همچون صدایی ناشنیدنی که آرام‌آرام خاموش می‌شود. شاید شر همه‌ی آن چیزی باشد که اکنون فضا را گرم نگه می‌دارد، همان‌طور که زمانی خداوند چنین بود. همان‌طور که راوی مان در یکی از قطعه‌های موسیقایی آدریان می‌بیند: «قطعه‌ای که به وسوسه می‌پردازد، به ارتداد، به کفرگویی. چنین اثری چه چیز دیگری می‌تواند باشد جز اثر مذهبی؟»

شبیه خیر، شر نیز درباره‌ی این یا آن بخش از واقعیت عبارت‌پردازی نمی‌کند، بلکه درباره‌ی خود آن به معنای دقیق کلمه سخن می‌گوید. هر دو، به این معنا، متافیزیکی‌اند. در داوری‌شان درباره‌ی خوبی ذاتی یا شکل دیگر وجود است که از هم متفاوت می‌شوند.

ــــ

درباره‌ی شر

تری ایگلتون

ترجمه‌ی روزبه آقاجری

نشر چرخ

۱۶۸ صفحه

ــــ

خرید کتاب درباره‌ی شر